‘બધિર’ અમદાવાદી
નેતાઓની ખોવાયેલી ભેંસથી લઇને બ્લેકમની સુધી કાળો રંગ અવાર-નવાર ચર્ચામાં આવે છે. પ્રેમિકાની ઝુલ્ફોમાં આશિકો ઉલઝી પડતાં હોય છે અને માશુકાની કાળી આંખોમાં ડૂબી જતાં હોય છે. આપણા ફિલ્મી કવિઓને માશુકાની ‘કાલી ઝુલફોં કી ઘની છાંવ’માં સૂવાના અભરખા હોય છે અને એ અભરખા પૂરા થઇ શકે એવા પણ હોય છે. જો કે, બોયકટવાળી કે આફ્રિકન પ્રેમિકા ધરાવતા કવિઓના નસીબમાં આ સુખ નથી હોતું. વિમાનમાં બ્લેકબોક્સ હોય છે જે વિમાન દુર્ઘટનાગ્રસ્ત થાય તો એના કારણો સમજવામાં મદદરૂપ થાય છે. પ્રેમિકાનું દિમાગ પણ બ્લેકબોક્સ જેવું હોય છે. એમાં ઘણીય વાતોનો સંગ્રહ થાય છે અને એ સમય આવ્યે કામમાં પણ લેવાતી હોય છે. ઘણી સ્ત્રીઓ કાળો જાદુ જાણતી હોવાનું મનાય છે. એવી સ્ત્રીઓ પુરુષ ઉપર ભૂરકી છાંટતી હોય છે. લગ્ન કરવાથી આ જાદુ ઊતરી જાય છે.
ભારતીયોનું કાળું નાણું વિદેશમાં જમા થયેલું છે, પણ જેમ ભૂતના અસ્તિત્વની બાબતે મતમતાંતર છે એમ ખરેખર વિદેશમાં ભારતનું કાળું નાણું છે કે નહીં એ બાબતે મતમતાંતર છે. સત્તામાં પરિવર્તન સાથે આ મતમાં પણ પરિવર્તન આવે છે, એ ભૂતના પરચા જેટલી જ બીજી આશ્ર્ચર્યજનક વાત છે. અમુક કહે છે અમે જોયું છે, અમને પરચો થયો છે, પણ કોઇ પુરાવા આપતું નથી. મધ્યમવર્ગને તો ભગવાનમાં હોય એટલી શ્રદ્ધા આ કાળા ધનમાં છે. પોતાની આગામી ફિલ્મના પ્રમોશન માટે નબળી સિરિયલમાં પણ ટપકી પડતાં મોટા સ્ટારની માફક કોક દિવસ એ ધન એમના ખાતામાં ટપકી પડશે અને પછી તો ‘પીપલ કે પત્તે અગર રોટી બન જાયે ઓર તાલાબ કા પાની અગર ઘી, તો બંદા ઝબોળ ઝબોળ કે ખાવે’ એવી આશામાં રાચતા હોય છે!
અવકાશમાં ‘બ્લેક હોલ’ તરીકે ઓળખાતા ભેદી ‘પદાર્થ’નું અસ્તિત્વ હોવાનું કહેવાય છે. આ હોલ એના અનંત ગુરુત્વાકર્ષણના પ્રતાપે એની આસપાસના પદાર્થનું સતત ભક્ષણ કરતું રહે છે. બરોબર એ જ રીતે ગંજી ફરાકમાં પડેલું હોલ પણ તેની આસપાસ રહેલા ગંજી નામના પદાર્થનું ભક્ષણ કરતું રહે છે. ફેર એટલો છે કે અવકાશવાળું બ્લેક હોલ પ્રકાશના કણોને પણ છટકવા દેતું નથી, એથી એ ‘હોલ’ની આરપાર જોઇ શકાતું નથી. જ્યારે ગંજીની બહારની તરફ રહેલા લોકો ગંજીની અંદર રહેલ વ્યક્તિની ફાંદ નામના જૈવિક પદાર્થનું સ્પષ્ટપણે અવલોકન કરી શકે છે. એટલું જ નહિ, પણ એને સ્પર્શી કે ખંજવાળી પણ શકે છે. અવકાશમાંના બ્લેક હોલ બ્રહ્માંડના તમામ પદાર્થને ખાઇ જશે તો શું થશે, એ બાબતે અવકાશ વિજ્ઞાનીઓ કંઇ કહી શકતા નથી, એનું અમને આશ્ર્ચર્ય છે. બાકી આ બાબતનો જવાબ ગંજીમાં પડેલા એક કાણાનો અભ્યાસ કરવાથી પણ મળી શકે એમ છે એવું અમારું નમ્ર મંતવ્ય છે. નાસાના વિજ્ઞાનીઓએ ભારતમાંથી કાણાવાળી ગંજીઓ ખાસ ઇમ્પોર્ટ કરી એનો અભ્યાસ કરવો જોઇએ.
અમદાવાદમાં મોટેરા સ્ટેડિયમ પર વન-ડે મેચ રમાતી ત્યારે એની ટિકિટોના બ્લેક થતા. વરસો પહેલાં ઓછા સ્ક્રીન પર ફિલ્મો રીલિઝ થતી ત્યારે લોકો બ્લેકમાં ટિકિટો ખરીદીને ફિલ્મો જોતાં. એમનો રિવ્યુ સાંભળી બીજી ફિલ્મ જોવી કે ન જોવી એ નક્કી કરતા હતા. હવે પ્રોડ્યુસર્સ અને ચઢી વાગેલા ઓવરરેટેડ સ્ટાર્સ એમની પકાઉ ફિલ્મો હજારો સ્ક્રીન પર રીલિઝ કરી, શરૂઆતમાં ટિકિટના ડબલ ભાવ લઇ લોકોના કરોડો રૂપિયા ત્રણ દિવસમાં ખંખેરી નાખે છે! આના કરતાં કાળા બજારિયાઓ સારા નહીં? ના, ના, આ તો જસ્ટ એક વાત છે, બહુ સેન્ટી ના થતા.
દાળમાં કાળું હોય તો લોકો શંકાની નજરે જોતાં હોય છે. દાળમાં નાખેલી રાઇ તો ભીડમાં ઊભેલા ગાંધીવાદીની જેમ ઓળખાઇ આવે, પણ દાળમાંનો કાળો પદાર્થ એ કોકમ હોઇ શકે, વઘારમાં નાખેલું બળેલું આખું લાલ મરચું હોઇ શકે કે આમલીનો કચુકો પણ હોઇ શકે. દાળ બનાવવાનું સ્થળ પણ એમાં ભાગ ભજવી શકે છે. જેમ કે, શાળામાં ચાલતી ભોજન યોજનાના રસોડામાં બનેલી દાળમાંથી હાથી, વડોદરાનો ફેમસ કાલાઘોડા, કચ્છનો કાળો ડુંગર અને સુરત એરપોર્ટ ફેમ ભેંસ જેવી કેટલીક વસ્તુઓને બાદ કરતાં બીજું ઘણું બધું મળી આવે. એ ના મળી આવે એનું પણ કારણ એટલું જ કે એ દાળના તપેલામાં સમાય નહિ, નહિતર એ પણ દાળમાંથી નીકળે પણ દાળમાં ઊંડે ઊતરવામાં કોને રસ હોય?
એક સંસ્કૃત સુભાષિતમાં પ્રશ્ર્ન આવે છે કે કાગડો પણ કાળો છે અને કોયલ પણ કાળી છે, તો એ બેમાં ફેર શો? એના પછીના ચરણમાં જવાબ આવે છે કે ‘વસંત સમયે પ્રાપ્તે કાક કાક: પિક પિક:’ અર્થાત્ વસંતઋતુ આવે અને બંને બોલવાનું ચાલુ કરે એટલે એમના વચ્ચેનો ભેદ સ્પષ્ટ થઇ જાય છે. મનુષ્યોમાં માઇક હાથમાં આવે અને એ બોલવાનું ચાલુ કરે
પછી એ વ્યક્તિ અમિતાભ બચ્ચન છે કે બોલ બચ્ચન છે એની ખબર પડતી હોય છે. કુદરતી કાળા વાળ અને હેર ડાઇ કરેલા વાળ પણ સમય વીતે પોતાનો રંગ બતાવતા હોય છે. કૃષ્ણ પોતે કાળા હતા, છતાં કામણગારા હતા. ભારતીયોમાં અને ખાસ કરીને ગુજરાતીઓમાં તો કોઇપણ કલરના કામણગારા મળી આવે છે, પણ એ કામણગારા ખાસ કામગરા નથી હોતા એવી ગુજ્જુ ગૃહિણીઓની ફરિયાદ છે. કાનજી ભ’ઇ, આ વાત કાને ધરજો…